Przewlekła obturacyjna choroba płuc to przewlekła choroba polegająca na uszkodzeniu tkanki płucnej w otoczeniu oskrzelików. Prowadzi to do nieodwracalnego zmniejszenia średnicy oskrzeli oraz zniszczenia miąższu płuca (rozedmy). Zwężenie oskrzeli powoduje ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Chory zaczyna odczuwać trudności z wdychaniem i wydychaniem powietrza. Początkowo zmiany odczuwane są przy wysiłku fizycznym, ale z czasem obturacja oskrzeli sprawia problemy również w spoczynku i oddychanie staje się trudne. W końcu choroba może doprowadzić do niewydolności oddechowej i śmierci.
Przewlekłą obturacyjną chorobę płuc należy podejrzewać u każdej osoby po 40. rż., palącej od wielu lat papierosy lub narażonej na środowiskowe zanieczyszczenia powietrza, która kaszle i wykrztusza plwocinę (zazwyczaj rano). Dolegliwości te występują przez wiele lat. Chory zazwyczaj skarży się na postępującą z upływem lat duszność, która początkowo występuje tylko podczas wysiłku. W końcowym okresie choroby i podczas jej zaostrzeń duszność może być również odczuwana w spoczynku W zaawansowanym okresie choroby u części chorych pojawia się wyniszczenie. Często dochodzi do zaostrzeń choroby, głów
nie jesienią i zimą. Zaostrzenia cechuje na silenie duszności i kaszlu z wykrztuszaniem większej niż zazwyczaj objętości plwociny
Częstość występowania POChP u badanych powyżej 40 roku życia, potwierdzona badaniem spirometrycznym, wynosi 8,9%.
Główne czynniki ryzyka przewlekłej obturacyjnej choroby płuc to:
- Palenie tytoniu
- Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w miejscu pracy lub zamieszkania
- Infekcje układu oddechowego we wczesnym dzieciństwie
- Nawracające infekcje oskrzelowo-płucne
- Palenie bierne
- Nadreaktywność oskrzeli/astma
- Uwarunkowania genetyczne
Główną przyczyną POCHP jest szkodliwe działanie dymu tytoniowego,, którego składniki działają szkodliwie na błonę śluzową wyścielającą oskrzela i powodują jej uszkodzenia, a także Dlatego odstawienie papierosów to skuteczna metoda przeciwdziałania rozwojowi choroby oraz jedyna w pełni udowodniona metoda powalająca na zahamowanie postępu choroby!
Dla osób chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc rzucenie palenia jest szczególnie ważne, ponieważ palenie obniża skuteczność. Gdy lek jest mniej efektywny, mogą nasilać się duszności.
Badanie spirometryczne jest podstawowym badaniem czynnościowym układu oddechowego służącym rozpoznaniu POChP, określeniu stopnia zaawansowania obturacji oskrzeli, ocenie ryzyka zaostrzeń choroby i oszacowaniu rokowania.
Parametry spirometryczne służą również do monitorowania przebiegu choroby i oceny skuteczności prowadzonego leczenia. Każda osoba paląca papierosy, osoba poddana ekspozycji biernej na dym tytoniowy lub narażona na wdychanie zanieczyszczonego powietrza lub podająca w wywiadzie przewlekły kaszel i wykrztuszanie plwociny powinna mieć wykonane badanie spirometryczne.