Czy mój sen przynosi wypoczynek?
Każdy organizm potrzebuje odpoczynku. Sen i jego prawidłowa architektura zapewnia odpowiedni odpoczynek. Pozbawienie snu prowadzi do zaburzeń funkcji większości organów ponieważ w czasie snu następuje regeneracja mózgu – sen REM i pozostałych narządów – sen wolnofalowy N3 w stadium NREM.
Istnieje wiele przyczyn dla których pomimo godzin spędzonych w łóżku rano wstajemy zmęczeni. Wśród częstych jest chrapanie i zespół bezdechu we śnie – najczęstszą przyczyną jest obturacyjny bezdech senny związany z zapadaniem się ścian górnych dróg oddechowych z zachowaną czynnością mięśni oddechowych. Niedotlenienie, w czasie bezdechów, nocne przebudzenia, zaburzona architektura snu i wynikająca z niej zaburzona koncentracja uwagi i senność dzienna prowadzą u chorych na OBS do upośledzenia zdolności regeneracyjnych organizmu oraz zdolności intelektualnych i zaburzeń sfery emocjonalnej.
Co to jest chrapanie? Co to jest obturacyjny bezdech senny?
Chrapanie to dźwięk powodowany przez drgania części miękkich gardła, który może przyczyniać się do wybudzeń i fragmentacji snu. Chrapanie jest elementem bezdechu sennego jednak nie jest z nim tożsame. U osób cierpiących na bezdech senny z reguły występuje chrapanie, ale zależność odwrotna nie jest prawdziwa. Oznacza to, że osoba chrapiąca może, lecz nie musi cierpieć na bezdech podczas snu. Chrapaniu często towarzyszą spłycenia lub przerwy w oddychaniu. Stanowią one istotę groźnej i częstej choroby jakim jest zespół bezdechu we śnie. Choroba dotyczy kilku procent społeczeństwa: 4% wśrod mężczyzn i 2% wśrod kobiet. Obtuacyjny bezdech senny to powtarzające się zatrzymanie oddechu lub spłycenie oddechu w czasie snu, trwające dłużej niż 10 s. Konsekwencją bezdechu sennego są spadki utlenowania krwi, co prowadzi do niedotlenienia mózgu. Powstaje wrażenie duszenia się i osoba chora na bezdech senny budzi się, co powoduje powrót akcji oddechowej. Z reguły wybudzenia są krótkie i nie są uświadamiane przez osobę chorą. Jednakże, pomimo braku świadomych wybudzeń, struktura snu
osoby chorej na obturacyjny bezdech podczas snu jest zaburzona. Powoduje to zwiększone zmęczenie i senność w czasie dnia oraz zwiększenia ryzyka wystąpienia wielu groźnych powikłań.
Stopień bezdechu określa liczba epizodów zatrzymania oddechu lub spłycenia oddechu w czasie 1 godziny snu – wskaźnik AHI
norma <5 bezdechów lub spłyceń oddychania w czasie godziny snu
bezdech łagodny 5–15 bezdechów lub spłyceń oddychania w czasie godziny snu
bezdech umiarkowany 16–30/ bezdechów lub spłyceń oddychania w czasie godziny snu
bezdech ciężki >30 bezdechów lub spłyceń oddychania w czasie godziny snu
Prawidłowy przepływ powietrza przez górne drogi oddechowe | Zapadanie się górnych dróg oddechowych, brak przepływu powietrza – obturacyjny bezdech senny |
Czy mam czynniki ryzyka obturacyjnego bezdechu sennego?
Czynniki ryzyka wystąpienia choroby:
- Otyłość – około 70–80% chorych stanowią osoby z nadwagą lub otyłością. Zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej okalającej gardło i podskórnej oraz pogrubienie bocznych ścian gardła u osób otyłych powoduje zwężenie górnych dróg oddechowych
- Obwód szyi – wystąpienia obturacyjnego bezdechu sennego usposabia obwód szyi powyżej 43 cm . Inny wskaźnik to skorygowany obwód szyi ponad 48 cm -do zmierzonego w centymetrach obwodu szyi dodaje się 4 cm, jeśli pacjent choruje na nadciśnienie tętnicze, kolejne 3 cm jeśli chrapie nawykowo i 3 cm jeśli występują u niego epizody dławienia/duszenia w nocy.
- Płeć – w grupie wiekowej poniżej 50. roku życia, częstość występowania choroby jest 2–3 większa u mężczyzn w podeszłym wieku wpływ menopauzy u kobiet) częstość występowania choroby jest podobna u obydwu płci.
- Wiek – częstość występowania obturacyjnego bezdechu sennego zwiększa się z wiekiem, ale postacie choroby występują w najmłodszych grupach wiekowych mężczyzn i kobiet.
- Czynniki genetyczne – rodzinne występowanie otyłości i/lub zaburzeń budowy i czynności górnych dróg oddechowych
- Alkohol
- Palenie tytoniu
- Leki uspokajające i nasenne
- Niedoczynność tarczycy
- Akromegalia
Czy mam objawy obturacyjnego bezdechu sennego?
Objawy obturacyjnego bezdechu sennego można podzielić na nocne i dzienne.
Nocne:
- Chrapanie
- Bezdechy
- Nykturia – częste oddawanie moczu w nocy
- Zwiększona aktywność ruchowa i potliwość
- w nocy – niespokojny sen
- Przebudzenia w czasie snu
- Duszność, dławienie się w czasie snu
- Trudności z zaśnięciem, bezsenność
- Kołatanie serca
- Suchość w jamie ustnej i gardle
- Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego
Dzienne
- Poranne zmęczenie
- Senność dzienna
- Zaburzenia pamięci i koncentracji
- Upośledzenie libido i impotencja
- Zaburzenia psychoemocjonalne
- Poranne bóle głowy