Astma jest heterogenną chorobą cechującą się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych. Charakteryzuje się występowaniem takich objawów, jak świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej i kaszel, o zmiennej częstości i nasileniu, związanych z różnego stopnia utrudnieniem wydechowego przepływu powietrza przez drogi oddechowe”.
Wyróżniamy różne fenotypy astmy:
- astmę alergiczną
- astmę niealergiczną
- astmę o późnym początku – zwykle niealergiczna, występuje szczególnie u dorosłych kobiet, często wymaga stosowania glikokortykosteroidów (GKS) wziewnych w dużych dawkach
- astmę z utrwaloną obturacją oskrzeli – u niektórych chorych po wielu latach trwania choroby dochodzi do nieodwracalnej obturacji wskutek trwałej przebudowy ścian oskrzeli
- astmę współistniejącą z otyłością – u niektórych otyłych chorych objawy astmy są bardzo nasilone pomimo małego nasilenia eozynofilowego zapalenia w ścianie oskrzeli.
Stopień ciężkości choroby zaleca się oceniać dopiero po wielomiesięcznym leczeniu, gdy zostanie ustalony poziom jego intensywności konieczny do uzyskania i utrzymania kontroli astmy:
- astma lekka – kontrolowana za pomocą leczenia stopnia 1 lub 2
- astma umiarkowana – kontrolowana za pomocą leczenia stopnia 3
- astma ciężka – do uzyskania kontroli konieczne jest stosowanie leczenia w stopniu 4 lub 5 lub astma pozostaje niekontrolowana pomimo takiego leczenia.
Należy pamiętać, że ciężkość astmy nie jest cechą stałą, lecz może się zmieniać w ciągu miesięcy lub lat.
Podstawowe znaczenie dla podejmowania decyzji terapeutycznych ma nadal podział ze względu na stopień kontroli objawów na astmę:
- dobrze kontrolowaną
- częściowo kontrolowaną
- niekontrolowaną.
Podział ten został nieznacznie zmodyfikowany przez usunięcie z kryteriów oceny czynności płuc.